Informacje ogólne

W latach 2021-2027 – na bazie doświadczeń z poprzednich lat – w Polsce utworzono 16 programów regionalnych, które finansuje budżet Komisji Europejskiej łączną kwotą 33,5 mld euro, a które zarządzane są na poziomie poszczególnych województw. Dostępne środki służą zmniejszeniu dysproporcji w rozwoju regionów należących do Unii Europejskiej.

Fundusze Europejskie dla Śląskiego

Największą pulą środków, bo blisko 5,14 mld euro (co stanowi ok. 15% całej alokacji przyznanej na programy regionalne), dysponuje program Fundusze Europejskie dla Śląskiego 2021-2027. Na tę sumę składają się środki z trzech funduszy:

• Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego (EFRR),
• Europejskiego Funduszu Społecznego (EFS+),
• Funduszu Sprawiedliwej Transformacji (FST).

Pozwala to na realizację kompleksowych projektów w obszarze inwestycji infrastrukturalnych, działań z zakresu wsparcia kapitału ludzkiego oraz przedsięwzięć zmierzających do transformacji gospodarczej i społecznej regionu.

Fundusze Europejskie dla Śląskiego były negocjowane bezpośrednio pomiędzy władzami województwa a Komisją Europejską oraz poddane szerokim konsultacjom społecznym. W efekcie powstał program skrojony specjalnie pod kątem specyficznych potrzeb województwa. W programie wyszczególniono 13 obszarów wsparcia (priorytetów).

Alokacja środków

Zdecydowaną większość środków (bo aż 41%) stanowi Fundusz Sprawiedliwej Transformacji, który przyczyni się do transformacji społeczno-gospodarczej województwa (priorytet X – ok. 2 mld 128 mln euro). Kolejne 2 mld euro stanowią środki z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, które zostaną zainwestowane w takie obszary jak:

• Efektywność energetyczna, OZE i gospodarka niskoemisyjna (priorytet II – ok. 703 mln euro),
• Transport, w tym: drogi, kolej, ścieżki rowerowe, transport miejski (priorytety III i IV – ok. 514 mln euro),
• Cyfryzacja, innowacyjność i wzmocnienie konkurencyjności MŚP (priorytet I – ok. 376 mln euro).

Pozostałe środki z EFRR zostaną zainwestowane w infrastrukturę edukacyjną, kulturalną, turystyczną, społeczną i zdrowotną.

796 mln euro z Europejskiego Funduszu Społecznego+ będzie przeznaczone na:

• wsparcie regionalnego rynku pracy (priorytet V – 281,5 mln euro),
• działania edukacyjne (priorytet VI – 252 mln euro),
• aktywizację i integrację osób zagrożonych wykluczeniem społecznym (priorytet VII – 262 mln euro).

W programie Fundusze Europejskie dla Śląskiego 2021-2027 część środków została zadedykowana na konkretne potrzeby Zintegrowanych Inwestycji Terytorialnych (ZIT) oraz poszczególnych subregionów województwa:

• ZIT Subregionu Centralnego – ok. 505 mln euro,
• ZIT Subregionu Południowego – ok. 149 mln euro,
• ZIT Subregionu Północnego – ok. 150 mln euro – ok. 87 mln euro w programie + 62,5 mln w Kontrakcie Programowym,
• ZIT Subregionu Zachodniego – ok. 154 mln euro.

Łącznie na realizację Zintegrowanych Inwestycji Terytorialnych w programie przypada ok. 895 mln euro + 62 mln euro zagwarantowane w Kontrakcie Programowym dla Subregionu Północnego.

Instytucje

Za realizację programu odpowiada Zarząd Województwa Śląskiego jako instytucja zarządzająca, a zadania wykonują Departamenty Urzędu Marszałkowskiego:

• Rozwoju i Transformacji Regionu,
• Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego
• oraz Europejskiego Funduszu Społecznego.

Ponadto we wdrażanie środków zaangażowane są instytucje pośredniczące: Śląskie Centrum Przedsiębiorczości, a także Wojewódzki Urząd Pracy w Katowicach.